კორესპონდენტი გთავაზობთ ქართული კინოს ისტორიაში საუკეთესო 25 ფილმის გაცნობას, ხუთ-ხუთ ფილმად ყოველ ოთხშაბათს.
ქართული ფილმი უკვე 114 წელს ითვლის, პირველი რეჟისორი ვასილ ამაშუკელი გახლდათ, რომელმაც 1908 წელს დაიწყო მოკლემეტრაჟიანი დოკუმენტური ფილმების გადაღება. 1912 წელს, ამაშუკელმა გადაიღო პირველი სრულმეტრაჟიანი, დოკუმენტური ფილმი კინოს ისტორიაში “აკაკის მოგზაურობა”. ერთ-ერთ გამოჩენილ, ქართველ პოეტსა და საზოგადო მოღვაწეზე აკაკი წერეთელზე. ქართულ ფილმს აქვს თავისი, აღმავლობის და ვარდნის წლები.
1921 წელს, სანამ საბჭოთა კავშირი საქართველოში შემოიჭრებოდა, ადგილობრივი კინემატოგრაფისტები იბრძოდნენ თავის გადარჩენისთვის. მაგალითად, პირველი ეროვნული მხატვრული ფილმის, „ქრისტინე“- ს გადაღება დაახლოებით სამი წელი მიმდინარეობდა; საბჭოთა მმართველობის პერიოდში (1921-1991 წწ.) ქართული კინო იყო ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი კულტურული შედეგი სსრკ-ში.
1991 წლის შემდეგ ქვეყანა განიცდიდა ნეოლიბერალური ეკონომიკურ რყევებს; საბჭოთა პერიოდში შექმნილი, მთელი ინფრასტრუქტურა პრივატიზებულ იქნა, ბიზნესინტერესები ყოვლისშემძლე გახდა და ეროვნული დამფინანსებელი ორგანიზაციები გაუქმდა. ახლა ყველა კინოთეატრი კერძოა და მათი უმეტესობა ბანკად ან რესტორნად არის გადაქცეული.
საქართველოს აქვს ასევე ეროვნული კინოცენტრი, რომელსაც აქვს მხოლოდ ხუთი მილიონი ლარი (1,5 მილიონი დოლარი) ბიუჯეტი. თუმცა, კინემატოგრაფისტებმა ბოლო ათწლეულის განმავლობაში მოახდინეს გარღვევა და შეძლეს შესანიშნავი ფილმების გადაღება.
ყოველ სამშაბათს, კორეპსონდენტი გთავაზობთ 114 წლის ისტორიის მანძილზე შექმნილ ფილმებიდან შერჩეული 5 საუკეთესოს:
„იყო შაშვი მგალბელი“ -არის რეჟისორ ოთარ იოსელიანის მეორე ფილმი, რომელიც განიხილავს ახალგაზრდა ნიჭიერ ქართველ მუსიკოსს, დრამზე ეროვნულ ორკესტრში გია აგლაძეს (გელა კანდელაკი). თბილისის პრესტიჟულ უბანში მცხოვრები გმირი დიდი პოპულარობით სარგებლობს საზოგადოებაში. სინამდვილეში, მას ძალიან მცირე როლი აქვს ორკესტრში, კონცერტის ბოლოს მხოლოდ რამდენიმე დრამის როლს უკრავს. თუმცა, დირიჟორი მას სთხოვს, მეტი საათი გაატაროს ბენდთან ერთად. მისი ცხოვრებაც ამ გზით მიდის; ის ბევრ რამეს იწყებს, სანამ სხვები დასრულდება. ეს არის ქაოსით გამოწვეული შედევრი, სადაც მათეს ვნებანი, ბახი, ცინიზმი და სინანულის გრძნობა გია აგლაძის ფსიქოლოგიური პორტრეტის დახატვაზე მოქმედებს.
ჩემი ბებია-მიქაბერიძის ეს ფილმი ერთადერთია რომელმაც ფართო აუდიტორია იხილა. 1929 წელს გადაღებული სიუჟეტი საბჭოთა ბიუროკრატიის კორუფციულ პრაქტიკას მოჰყვება. ერთ-ერთი ბიუროკრატი გაათავისუფლეს, რაც იწვევს კომუნისტურ სისტემაში არსებული ყველა სისასტიკისა და გამოცდილების გაჭიანურებას. ფილმი იმ დროისთვის იმდენად კრიტიკული აღმოჩნდა სახელმწიფოსთვის, რომ 38 წლით აკრძალული იყო ეკრანებზე. მოგვიანებით გამოვიდა 1976 წელს, როდესაც საბჭოთა კავშირი გაცილებით რბილი იყო. სურათი შეიცავს მეოცნებე გამოსახულებებს, ჰალუცინაციურ ვიზუალებს და აბსურდისტულ ნარატივებს და მოძრაობებს, როგორიცაა თვალსაჩინო ჩეხი მწერლის ფრანც კაფკას ნამუშევრები.
„რას ვხედავთ, როცა ცას ვუყურებთ“ – ალექსანდრე კობერიძის მეორე ნამუშევარია, ფილმში ბიჭი გოგონას ხვდება; უყვარდებათ და შეხვედრას დათქვამენ; სახლში წასვლისას სახეებს კარგავენ ერთმანეთისთვის უცხო ხდებიან. ფილმი მოგვითხრობს მათ ბრძოლაზე ახლობლებისა და საკუთარი თავის ხელახლა შესახვედრად. FIPRESCI-ს ჟიურიმ ის დააჯილდოვა ბერლინის 71-ე საერთაშორისო კინოფესტივალზე; მან მიიღო საუკეთესო სცენარის ჯილდო ჩიკაგოს საერთაშორისო კინოფესტივალზე, გაიმარჯვა მთავარ კონკურსში პეზაროს ახალი კინოს საერთაშორისო კინოფესტივალზე და სპეციალური აღნიშვნა (რობერტო როსელინის ჯილდოები) პინგიაოს საერთაშორისო კინოფესტივალზე. „რას ვხედავთ, როცა ცას ვუყურებთ“ წმინდა კინოს იშვიათი ზეიმია.
ვედრება – ვაჟა-ფშაველას ნაწარმოების მიხედვით შექმნილი ფილმი. თენგიზ აბლუძის რეჟისორობით. ფილმში აღწერილია ღირსება, მეგობრობა და მეტოქეობა, რომელიც მაყურებელს ადამიანთა ბუნების ყველაზე საშინელ ადგილებში მიჰყავს. საზოგადოება პროტაგონისტების წინააღმდეგია, ისინი კი თავიანთი კომუნების წინააღმდეგ. მკვლელობები, მკვლელობები და სხეულის დამახინჯება მაღალმთიან გმირებს იმედგაცრუებამდე მიჰყავს; მით უმეტეს, ერთ-ერთი მათგანი კანიბალიზმზე ამახვილებს თვალს. “ვედრება” არის სასტიკი ბალადრია თავისი პირქუში კლიმატით და ტრაგიკული ენერგიით.
საუკეთესო საბჭოთა მუნჯი კომედიური ფილმი “მარილი სვანეთისთვის” არის კალატოზოვის ადრეული ფილმი, რომელიც ასახავს სვანი ხალხის ცხოვრების მკაცრ პირობებს იზოლირებულ სოფელში. სვანეთი საქართველოს მაღალმთიანი რეგიონია, რომლის მოდერნიზაცია და ინდუსტრიალიზება საბჭოთა კავშირმა ძნელად მოახერხა. აქ კალატოზოვი დეტალურად აღწერს ხალხის სოციალურ, კულტურულ და ტრადიციულ რიტუალებს. ფილმი არის საბჭოთა იმპერიალიზმისა და რევოლუციური ესთეტიკის არსებული კვლევა.
შევხვდბით შემდეგ ოთხშაბათს…