ინტერვიუ აშშ-ის ეროვნული უსაფრთხოების საბჭოს ყოფილი დირექტორთან ევროპისა და ევრაზიის საკითხებში მეთიუ ბრაიზასთან.
ვლადიმერ პუტინი საქართველოში 2008 წელს შემოიჭრა, ჰგავს თუ არა ეს კრიზისი იმას, რაც უკრაინაში ხდება?
უამრავი გზით. მაშინ ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობამ მტკიცედ გააფრთხილა საქართველოს პრეზიდენტი, მიხეილ სააკაშვილი, რომ უკიდურესად ყურადღებით ყოფილიყო და არ ეპასუხა რუსულ პროვოკაციებზე.
ფაქტია, რომ რუსეთი იყენებდა სეპარატისტებს საქართველოში ისევე, როგორც აღმოსავლეთ უკრაინაში იყენებენ ქართული პოზიციების გასაქრობად, ისევე როგორც ახლა უკრაინელ სამხედროებს აფეთქებენ. მუდმივად ვაფრთხილებდით ქართველებს: არ უპასუხოთ, ცეცხლით უკან. და ისინი ცდილობდნენ ცეცხლის შეკავებას, სანამ გადამწყვეტი მომენტი არ დადგა, როდესაც თქვეს, რომ ჩვენ ჩვენი ქვეყნის ხალხმა აგვირჩია დემოკრატიულ არჩევნებში, რათა დავიცვათ ჩვენი მიწა, ჩვენ უნდა ვუპასუხოთ ამ თავდასხმებს. ქართველებმა უპასუხეს და ეს გახდა საბაბი რუსული ჯარის შემოყვანისთვის. ზუსტად იგივე რამ ხდება ახლა დონბასში.
2009 წელს ობამას ადმინისტრაციამ რუსეთთან ურთიერთობა “აღდგა”, რა გავლენა მოახდინა ამან ვლადიმერ პუტინზე?
ეს იყო სიგნალი პუტინისთვის, რომ მიუხედავად მისი საქართველოში შეჭრისა და ტერიტორიის დიდი ნაწილის ოკუპაციისა, ყველაფერი კარგად იყო და ახალი საპრეზიდენტო ადმინისტრაცია მზადაა ჩვენი ურთიერთობების ხელახლა დასაწყებად.
მახსოვს, საფრანგეთის პრეზიდენტმა ნიკოლაი სარკოზიმ თქვა: კი, ცუდია, რომ რუსეთი თავს დაესხა საქართველოს, მაგრამ უკრაინას რომ შეუტიონ, დიდი პრობლემა იქნებაო. მაშინ საქართველოს პრეზიდენტმა სააკაშვილმა თქვა, რაც საქართველოში ჩაიდინეს, ყირიმი არის შემდეგიო. მან დაინახა, რომ ეს მოდიოდა. ვიწინასწარმეტყველე, რომ ეს იქნებოდა ყირიმი.
როგორ ფიქრობთ, როგორ მოიქცევა ვლადიმერ პუტინი უკრაინაში უახლოეს კვირებსა და თვეებში?
ის ცდილობს ქვეყანაში სიტუაციის დესტაბილიზაციას. ვრცელდება ჭორები სახელმწიფო გადატრიალების მზადებაზე, უკრაინასა და დონბასში მასიურად გასცემენ რუსულ პასპორტებს, დონბასიდან აბსოლუტურად ყალბი ევაკუაცია ჩატარდა, ვიდეო შეტყობინება რომლის შესახებაც დაწყებამდე რამდენიმე დღით ადრე ჩაიწერა ,ხდება მასიური კიბერშეტევები არის პუტინის მცდელობა ქვეყანაში პოლიტიკური და ეკონომიკური მდგომარეობის დესტაბილიზაცია ფიზიკური შეჭრის გარეშეც მოახდინეთ. მაგრამ ვფიქრობ, რომ სამხედრო შეჭრა კვლავ განხორციელდება დონბასის სეპარატისტულ ოლქებში, რათა ისინი სრულად გაკონტროლდეს და მომავალში ეს რეგიონები ყოველთვის იქნას გამოყენებული უკრაინის ნატოში შესვლის ხმების დაბლოკვის მიზნით.
აშშ-ში რუსეთის ელჩმა რუსეთი არავის აშინებს და შეჭრას არ გეგმავსო, ამაზე რას იტყვით?
ათიათასობით რუსი ჯარისკაცის დაშინება არ შეიძლება, გარდა ამისა, უკანონოცაა. ის, რასაც რუსეთი იღებს, ეწინააღმდეგება მის საერთაშორისო ვალდებულებებს. ეს არის როგორც 1975 წლის შეთანხმება, ასევე რუსეთის ძირითადი შეთანხმება ნატოსთან 1977, რომელზეც რუსეთი პირობას დებდა, რომ არ გამოიყენებდა ძალას ან ძალის მუქარას არცერთი მეზობელი ქვეყნის წინააღმდეგ. კი, შეიძლება რუსეთმა თქვას, რომ შეჭრას არ გეგმავენ, მაგრამ აბსოლუტურად პროვოცირებას ახდენენ. ისინი უკრაინელ სამხედროებს სეპარატისტების ტერიტორიიდან ფართომასშტაბიანი იარაღიდან ასროლებენ და იციან, რომ ნებისმიერი დემოკრატიული ქვეყნის ლიდერი ადრე თუ გვიან იძულებული გახდება უკან ესროლოს.მერე იტყვიან: ჩვენ არ ვგეგმავდით შეჭრას, მაგრამ სხვა არჩევანი არ გვაქვს, რადგან ისინი ჩვენს ჯარისკაცებს ესვრიან.